Osobom dążącym do redukcji wagi zazwyczaj zaleca się rezygnację z cukru. Wiele osób decyduje się wówczas zastąpić biały cukier brązowym, co związane jest z przekonaniem, że ten drugi jest znacznie zdrowszy i mniej kaloryczny. Biały kolor cukru oznacza, że został on poddany rafinacji. Proces ten stosuje się zarówno w przypadku cukru buraczanego, jak i trzcinowego. Oznacza to, że oba rodzaje cukru dostępne są w wersji białej i brązowej. Podczas rafinacji, czyli oczyszczania, od cukru oddziela się ciemnobrązowy syrop, nazywany melasą.

Melasa zawiera substancje odżywcze, dlatego pozyskany z buraków syrop wykorzystuje się między innymi do produkcji paszy dla bydła oraz alkoholu. Cukier buraczany najczęściej sprzedawany jest w wersji rafinowanej, natomiast cukier trzcinowy w nierafinowanej. 

Zdrowszy jest cukier nieoczyszczony, a w takiej formie oferowany jest przede wszystkim cukier trzcinowy. Melasa zawiera głównie składniki mineralne, takie jak żelazo, potas, magnez i wapń. Niestety ilość tych minerałów jest minimalna. Cukier nierafinowany jest trochę zdrowszy od rafinowanego, jednak nie oznacza to, że jest zdrowy. Lepszym określeniem byłoby tutaj „mniejsze zło”. Zarówno jeden, jak i drugi rodzaj cukru, składa się głównie z sacharozy. Sacharoza to cukier prosty, który jest pozbawiony właściwości odżywczych. Co więcej, kupując brązowy cukier trzeba uważać na działania podejmowanie przez producentów, którym zależy na osiągnięciu jak najwyższych zysków. Nierzadko dodają oni do oczyszczonego cukru karmelu, aby uzyskać brązowy kolor. Sytuacja wygląda zatem podobnie jak w przypadku ciemnego pieczywa, którego kolor jest efektem dodania słodu jęczmiennego albo karmelu.

Osoby odchudzające się z pewnością interesuje wartość kaloryczna cukru. Niestety, nierafinowany cukier trzcinowy zawiera niewiele mniej kalorii niż oczyszczony cukier buraczany. W 100 gramach tego pierwszego znajduje się 373 kalorii, natomiast w drugim 396. Różnica nie jest zbyt duża, dlatego zastąpienie cukru białego nierafinowanym cukrem trzcinowym nie ma większego znaczenia dla tempa redukcji wagi.

Zastąpienie rafinowanego cukru buraczanego brązowym nierafinowanym cukrem trzcinowym nie ma większego sensu. Żaden z nich nie jest zdrowym produktem, a zawartość kalorii jest w nich niemal taka sama. Różnicę widać natomiast w cenie. Niektórzy twierdzą też, że cukier trzcinowy ma lepszy smak. Jednak jeżeli decyzja o zamianie jednego cukru drugim wynika z troski o zdrowie i chęci ograniczenia kalorii, to lepiej postawić na inne słodziki. Można jednak sięgnąć po naturalne słodziki, na przykład po stewię albo po cukier brzozowy, czyli ksylitol. Mogą z nich korzystać nawet diabetycy. Stewia jest praktycznie pozbawiona kalorii, natomiast w 100 gramach ksylitolu znajduje się 240 kcal. Oznacza to, że wybór pierwszego z tych słodzików jest bardziej korzystny dla sylwetki. Jednak nie wszystkim odpowiada jej charakterystyczny smak.