Panująca od jakiegoś czasu i ciesząca się niesłabnącą popularnością moda na zdrowe odżywianie wywołała ożywioną dyskusję na temat równie istotny, a mianowicie sposób przyrządzania posiłku. Aby zachować zdrowy tryb życia, ważna jest nie tylko dieta, często sprowadzająca się do zakupu zdrowych i ekologicznych produktów, polecanych zewsząd przez specjalistów od odżywiania, którymi dziś mianuje się wiele osób. Równie ważny jest proces przygotowywania posiłku. Poddanie pokarmu odpowiedniej obróbce termicznej pozwala zachować to co najważniejsze – jego smak, zapach i wartości odżywcze. Istnieje wiele metod sporządzania posiłków. W kuchni przeciętnego Polaka od wielu pokoleń króluje niepodzielnie tradycyjne smażenie, pieczenie, gotowanie. Która z tych metod jest najzdrowsza dla organizmu?

 Gotowanie

Jedną ze zdrowszych metod jest gotowanie. Podczas tego procesu nie powstają szkodliwe związki rozkładu poszczególnych składników pokarmowych. Gotowanie sprzyja ścinaniu się białka i rozklejaniu skrobi, dzięki czemu składniki te są łatwo przyswajalne przez człowieka. Dietetycy szczególnie zalecają gotowanie na parze, które pozwala zatrzymać maksimum wartości odżywczych. Polecane w przypadku warzyw (jeśli mrożone – nie wolno ich uprzednio rozmrażać). Stosunkowo zdrową metodą sporządzania potraw jest duszenie, będące połączeniem krótkiego smażenia i gotowania w niewielkiej ilości wody na małym ogniu, choć można pominąć smażenie. Potrawy duszone zachowują dużo właściwości odżywczych.

Smażenie

Smażenie jest bardziej kłopotliwym procesem. W powszechnej opinii uchodzi za metodę niezdrową. Zbyt wysoka temperatura smażenia prowadzi do utraty cennych składników. Poza tym produkowane obecnie patelnie pokryte są politetrafluoroetylenem – tworzywem wykazującym właściwości rakotwórcze, a w przypadku nadmiernego podgrzania – powodującym ból głowy i wymioty. Tłuszcze używane do smażenia mogą powodować problemy z nadwagą, gdyż zwiększają kaloryczność jedzenia. Część specjalistów zaleca stosowanie kilku zasad, dzięki którym ta metoda może się okazać całkiem niezła. Przede wszystkim nie wolno smażyć na głębokim oleju, co często czynią osoby mało doświadczone kulinarnie. Nie należy sięgać po wysokiej jakości oleje roślinne (np. lniany), ponieważ są bardzo wrażliwe na wysokie temperatury. Smażenie powinno trwać jak najkrócej. Ten proces obróbki idealnie nadaje się do przygotowania potraw z drobiu, ryb czy jaj, niewymagających długiego smażenia, do którego zaleca się zwłaszcza olej kokosowy bądź tłuszcz zwierzęcy.

Pieczenie

Pieczenie także jest procesem wymagającym sporego doświadczenia w kuchni. Pieczenie potrawy przyczynia się do poprawy przyswajania białka i skrobi. Jednak poddanie pokarmu wysokiej temperaturze pieczenia sprzyja powstaniu tzw. związków Maillarda. Związki te istotnie zwiększają walory smakowe i estetyczne potraw (piwa, czekolady, chleba, mięsa, niektórych słodyczy, gotowanego ryżu i innych), ale spożywane w dużych ilościach powodują powstawanie chorób, również niestety nowotworów. Pieczenie warto zacząć od niskiej temperatury i stopniowo ją zwiększać. Wtedy ciepło rozprzestrzenia się stopniowo. Mięso pieczone w specjalnym naczyniu żaroodpornym, z dodatkiem marynaty czy niewielkiej ilości tłuszczu, podlewane co jakiś czas wodą, będzie nawet lekkostrawne. Zarówno smażenie i pieczenie w zbyt wysokich temperaturach doprowadza do utraty cennych substancji odżywczych.

Wybór metody przyrządzania potrawy zależy od preferencji kulinarnych. Każdy z omówionych sposobów nadaje się najlepiej do określonych potraw. W zdrowej kuchni liczy się też dobry sprzęt kuchenny. Parowar, patelnia pokryta powłoką ceramiczną powinny znaleźć się w wyposażeniu kuchni każdej osoby, dbającej o jakość spożywanych potraw.